کروز کنترل چیست و عملکرد آن چگونه است؟
سیستم نگهدارنده سرعت یا همان کروز کنترل (Cruise Control) سیستمی در خودروهاست که اجازه کنترل سرعت در یک وضعیت ثابت را برای راننده فراهم می کند. این سیستم معمولاً با کنترل میزان هوای ورودی به محفظه احتراق وظیفه خود را به انجام می رساند. در واقع هدف استفاده از کروز کنترل نگه داشتن دقیق سرعت به میزان دلخواه راننده بدون هیچگونه دخالت خارجی است. در این سیستم امکان تثبیت سرعت خودرو در شرایط مختلف بدون استفاده از پدال گاز از طریق کلیدهای واسط فراهم شده است.
کروز کنترل چگونه کار می‌کند؟
در زمانی که راننده قصد دارد یک مسیر طولانی را بپیماید، می‌تواند با روشن کردن سیستم کروز کنترل سرعت را ثابت نگه دارد. زمانی که این سیستم فعال است در مکان‌های سربالایی و سرآشیبی و زمان وزش بادهای شدید سرعت تنظیم‌شده با سیستم کروز کنترل تغییر نخواهد کرد. این سیستم در سرعت‌های زیر 40 تا 50 کیلومتر کارایی مناسبی نداشته و فعال نمی‌گردد.
سیستم کروزکنترل بسته به شرکت سازنده و مدل خودرو در جاهای مختلفی قرار دارد. در برخی از مدل‌های خودرو دکمه‌های کروز بر روی فرمان و در برخی از مدل‌های دیگر دسته‌ای مانند دسته برف‌پاک‌کن در کنار فرمان تعبیه شده است که دکمه‌های کروز بر روی آن قرار دارد. غیرفعال کردن سیستم کروز در خودروهای اتوماتیک با فشردن پدال ترمز و در خودروهای دنده‌ای با فشردن پدال کلاچ انجام می‌شود.
انواع دکمه های کروز کنترل داخل خودرو
کروز کنترل دارای دکمه‌های on/off ، set/accel، cost/decelerate، resume،cancel است. البته این دکمه‌ها بر اساس سازنده خودرو نام‌های متفاوتی می‌توانند داشته باشند.
دکمه on/off
همانطور که از نام این دکمه پیداست وظیفه روشن و خاموش کردن کروز را برعهده دارد.
دکمه set/accel
دکمه‌ایست که برای ثابت نگه داشتن سرعت خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد. بدین منظور ابتدا سرعت خودرو را به سرعت دلخواه رسانده سپس با فشردن دکمه ست سرعت را ثابت نگه دارید. دکمهaccel که در بعضی از خودروها با علامت + نیز نشان داده می‌شود با هر بار فشردن آن، یک کیلومتر بر ساعت، بر سرعت تنظیم‌شده خوردو افزوده می‌شود.
دکمه cost/decelerate
چنانچه قصد کاهش سرعت خودرو را داشتید می‌توانید از این دکمه استفاده نمایید. این دکمه که در برخی خودروها با علامت – نیز نشان داده می‌شود؛ با هر بار فشردن، سرعت خودرو را به اندازه یک کیلومتر بر ساعت کاهش می‌دهد.
دکمه resume
همانطور که عنوان شد در خودروهای اتوماتیک با فشردن پدال ترمز و در خودروهای دنده‌ای با فشردن پدال کلاچ سیستم کروز کنترل از مدار خارج می‌شود، با فشار دادن دکمه resumeمی‌توانید سیستم کروز را دوباره وارد مدار نمایید. در این حالت خودرو بر اساس آخرین سرعت که در حافظه ذخیره شده است، بازیابی می‌گردد. دکمه cancel: این دکمه وظیفه غیرفعال کردن سیستم کروز کنترل را بر عهده دارد و فقط در برخی از خودروها وجود دارد چراکه فشار دادن پدال‌های ترمز و کلاچ نیز سیستم کروز را غیرفعال می‌کنند.
مطلب پیشنهادی: نحوه تشخیص روغن موتور اصل
فعال کردن کروز کنترل
روی فرمان خودرو یا روی اهرم های کنار فرمان، باید دکمه ای وجود داشته باشد که توسط آن کروز کنترل فعال می شود. این دکمه معمولا با On/Off یا Cruise مشخص شده است. برای فعال سازی کروز کنترل در ابتدا این دکمه را فشار دهید. سپس شروع به رانندگی کنید تا به سرعت مورد نظر خود (مثلا ۶۵ کیلومتر در ساعت) برسید.سپس دکمه ی Set را فشرده و از آن پس سیستم کروز کنترل به صورت اتوماتیک سرعت وسیله نقلیه را در مقدار تعریف شده ثابت نگه می دارد..
در بیشتر مدل ها می توان توسط دکمه های نصب شده ویژه ای، سرعت تنظیم شده را افزایش یا کاهش داد.
در خودروهای دنده دستی با فشار دادن کلاچ و در خودروهایی با دنده اتوماتیک با فشردن اهرم ترمز می توان کروز کنترل را از مدار خارج نمود.
همچنین دکمه ای با عنوان Resume در این سیستم تعبیه شده که توسط آن می توان تنظیمانت قبلی را بازیابی نمود. این امکان زمانی کاربرد دارد که به هر دلیلی سیستم کروز کنترل را به صورت موقت از مدار خارج کرده اید و اکنون تصمیم دارید با همان تنظیمات قبلی مجددا سیستم را فعال کنید
بعضی از انواع کروز کنترل هوشمند که بر خودروهای گران قیمت تر نصب می شوند، مجهز به سنسورهای تشخیص موانع هستند. در این مدل ها سرعت خودرو متناسب با فاصله از موانع جلویی تنظیم شده و در صورتی که سرعت خودرو با توجه به شرایط خطرآفرین باشد، به صورت اتوماتیک سیستم با کاهش سرعت مانع از برخورد با خودروی جلویی می شود. در صورت برطرف شدن امکان برخورد، سیستم هوشمند مجددا به حالت قبل باز می گردد.
مزایای استفاده از کروز کنترل
همین که می‌دانید قابلیت کروز کنترل چیست، خود نشان دهنده مزیت آن است. مهم‌ترین مزیتی که این سیستم دارد، رانندگی راحت به‌خصوص برای مسیرهای طولانی است. علاوه بر این برای کسانی که در سنین بالا هستند و حرکت زیاد و فشار به پا باعث خستگی زیاد و درد در این ناحیه می‌شود، این قابلیت بسیار مفید است. به‌خصوص در جاده‌هایی که صاف هستند و ترافیک کمی دارند استفاده از کروز می‌تواند تجربه رانندگی آرامش‌بخش را برایتان به ارمغان آورد.
خطرات کروز کنترل
البته نه تنها باید به قابلیت‌هایی که این سیستم دارد توجه کنید بلکه خطرات این آپشن را هم باید در نظر داشته باشید. هر تکنولوژی جدیدی هر چند بسیار هوشمندانه طراحی شده باشد ولی باز هم ممکن است گاهی اوقات به‌درستی کار نکند یا ایراداتی در عملکرد آن به چشم بخورد. سیستم کروز نیز از این قاعده مستثنا نیست.
به‌خصوص در شرایط بارانی و برفی و مواقعی که جاده لیز است استفاده از آن می‌تواند بسیار خطرآفرین باشد؛ اما دلیل این امر چیست؟ همانطور که می‌دانید، کروز سرعت را ثابت نگه می‌دارد و در زمان‌هایی که خودرو لیز می‌خورد، باز هم از این عملکرد دست برنمی‌دارد.
تثبیت سرعت در این مواقع باعث می‌شود تا چرخ‌های خودرو بیش از حد بچرخند و کنترل خودرو سخت شود. در فصل زمستان، سردی هوا باعث می‌شود تا اصطکاک چرخ‌ها کم شود و این شرایط رانندگی محتاطانه‌ای را می‌طلبد. از این رو در فصل زمستان استفاده از این آپشن حتی در مواقعی که جاده خشک است، توصیه نمی‌شود. به‌خصوص کروز کنترل پراید به علت سبکی این خودرو می‌تواند خطرات زیادی را به دنبال داشته باشد و باعث سرنگونی خودرو شود.
علاوه بر این هنگامی که راننده فعالیت بیشتری دارد امکان خواب آلودگی به مراتب کمتر است. از این رو زمانی که از کروز کنترل استفاده می‌شود این احتمال وجود دارد که خیال راننده از کنترل خودرو راحت شود و به‌مرور خواب آلوده شود.
مطلب پیشنهادی: تعویض لاستیک پنچر در 4 گام ساده
نصب کروز کنترل روی پراید و خودروهایی که این سیستم را ندارند
این سیستم آنقدر وسوسه کننده است که صاحبان خودروهایی که آن را از ابتدا ندارند نیز اقدام به جایگذاری و استفاده از آن می‌کنند. انواع کروز کنترل پراید و سایر خودروها را می‌توان در بازار خریداری کرد که شامل موارد زیر هستند.
کلید کروز بر روی دنده: این کلید به جای سر دنده در پراید نصب می‌شود. این سیستم معمولا با یک آلارم صوتی وضعیت کروز کنترل را به راننده اطلاع می‌دهد. کلید کنترل اهرمی در کنار فرمان: این کلیدها در کنار فرمان و مانند دسته راهنما نصب می‌شود. هنگامی که بر روی سردنده امکان نصب کروز کنترل وجود نداشته باشد از این نوع استفاده می‌شود. به‌خصوص در خودروهایی با گیربکس اتوماتیک، کلیدهای کروز در کنار فرمان و در سمت چپ یا راست نصب می‌شوند. دکمه‌های مختلفی بر روی انواع کروز کنترل وجود دارد که هر کدام وظیفه‌ای بر عهده دارند.
هنگام نصب این قطعه باید دقت داشته باشید که از مراکز معتبر کمک بگیرید تا سیستم‌هایی مناسب و با کیفیت بالا روی خودروی شما سوار شود. حتما تا الآن متوجه حساسیت کار با این سیستم شده‌اید. اگر تغییر سرعت یا انتقال از کروز کنترل به حالت رانندگی عادی به‌درستی انجام نگیرد خطرات زیادی را به همراه دارد. از این رو استفاده از یک سیستم با کیفیت اهمیت بالایی دارد.
