علائم خرابی منیفولد چیست؟
برای احتراق سوخت نیاز است که بنزین توسط پمپ بنزین و پس از آن سوزن انژکتور به درون محفظه احتراق پاشش شود و در آنجا با هوای مکش شده به داخل محفظه، احتراق انجام دهد و موجب حرکت خودرو شود. پس از پایان مرحله احتراق نیز از آنجایی که فرایند شیمیایی سوختن، گازهایی تولید می کند باید این گازها از محفظه احتراق خودرو به بیرون تخلیه شوند. اگر خودرو را به بدن تشبیه کنیم منیفولد هوا همانند ریه های آن است.
این قطعه از یک سری مجرا تشکیل شده است که هوای ورودی را به سیلندرها وارد می کند تا میزان مشخصی از هوا با مقدار تعیین شده ای از سوخت با یکدیگر ترکیب شوند. همان طور که متوجه شدید منیفولد وظیفه حساسی را در خودرو به عهده دارد و خرابی آن می تواند مشکلات جدی به همراه داشته باشد. در این مقاله قصد داریم شما را با انواع منیفولد و دلائل و علائم خرابی آن آشنا کنیم تا از بروز مشکلات جدی برای خودرو جلوگیری شود. با ما همراه باشید.
انواع منیفولد
چند‌راهی یا منیفولد (Manifold که به اشتباه منیوفیلد تلفظ می‌شود) قطعه‌ای در پیشرانه وسیله‌های نقلیه موتوری است که به دو نوع منیفولد ورودی (Inlet) و خروجی (Outlet) و یا منیفولد هوا و دود دسته‌بند‌ی می‌شود. وظیفه منیفولد دود هد‌ایت و خارج‌کردن دود داغ حاصل از احتراق سوخت در پیشرانه به بیرون است د‌رحالی که وظیفه منیفولد هوا هد‌ایت مخلوط هوا و سوخت به داخل محفظه احتراق است.
منیفولد هوا
به منظور جلوگیری از نفوذ هوا به داخل موتور، از واشر هایی استفاده می شود که واشر منیفولد هوا نام دارند. یعنی در خودرو های کاربراتوری، در محل اتصال کاربراتور با منیفولد هوا و منیفولد هوا با سر سیلندر ها، این واشر ها کاربرد دارند و در خودرو های انژکتوری، در محل اتصال منیفولد هوا با سر سیلندر ها، از واشر منیفولد استفاده می شود و کاملا آب بندی می شوند.
در دوران پیشرفت پیشرانه‌های احتراق داخلی در مقایسه با منیفولد دود دستخوش تغییرات بسیار بیشتری شدند. در پیشرانه‌های قدیمی که به سیستم سوخت‌رسانی کاربراتور مجهز هستند، این منیفولد معمولا از جنس چدن و یا آلیاژ آلومینیوم و با توجه به نوع پیشرانه، اندازه و تعداد کاربراتورها دارای طراحی‌های متفاوت هستند.
در منیفولد دود، یک واشر آب بندی در محل اتصال منیفولد به سر سیلندر و یک واشر انعطاف پذیر سربی به سر لوله اگزوز وصل می شود. به دلیل این که موتور بر روی دسته موتورها قرار دارد و در موانع تکان می خورد، اتصال بین منیفولد و اگزوز، توسط واشر منعطف سربی دائما بدون بروز کم ترین نشتی حفظ می شود.
از آنجایی که وظیفه تنظیم درصد ترکیب سوخت و هوای ورودی برعهده مجموعه سیستم سوخت‌رسانی انژکتور و یا کاربراتور است، ورود هرگونه هوای اضافی خارج از کنترل سیستم سوخت‌رسانی موجب برهم خوردن ترکیب دقیق سوخت و هوا و درنتیجه آن عملکرد بد پیشرانه و افت توان آن خواهد شد. هرچند وقوع این اتفاق بسیار نادر است اما نادر بودن آن موجب گمراهی مالک یا مکانیک خودرو می‌شود چراکه برهم خوردن تنظیم کاربراتور اولین و خرابی واشر منیفولد آخرین چیزی است که به آن مشکوک می‌شوند.
منیفولد خروجی (دود)
منیفولد دود نیز همانند منیفولد هوا غالبا از جنس چدن ریختگی است مگر در آن دسته از خودروهای اسپرت که از گونه‌های کرومی یا سرامیکی استفاده می‌کنند. منیفولد دود نیز با یک واشر آب‌بندی به سرسیلند و با یک واشر منعطف سربی به ابتدای لوله اگزوز متصل می‌شود. از آنجایی که پیشرانه روی دسته موتورها نصب شده و در دست‌اندازها جا‌به‌جا می‌شود، واشر منعطف سربی اتصال همیشگی بین منیفولد و لوله اگزوز را بدون بروز نشتی دود حفظ می‌کند.
ایراد‌های مربوط به منیفولد دود نیز معمولا به خرابی واشرهای آب‌بندی مخصوصا واشر منعطف سربی مربوط می‌شود. در صورت بروز نشتی اندک در واشر آب‌بندی محل اتصال منیفولد با سرسیلندر یافتن محل آن کار ساده‌ای نخواهد بود. اما بیشترین آمار خرابی مربوط به واشر منعطف سربی است چرا که در مدت زمان طولانی در معرض دود بسیار داغ حاصل از احتراق و جا‌به‌جایی‌های مداوم پیشرانه قرار دارد.
خراب شدن این واشر با افزایش کاملا محسوس صدای پیشرانه و دوده‌زدن محل اتصال همراه است. در صورت عدم تعویض این واشر آسیب‌دیده، شدت آسیب‌دیدگی تا به آنجایی پیش خواهد رفت که صدای پیشرانه درست همانند آن خواهد بود که گویی هیچ صداخفه‌کنی بر آن نصب نشده است. همچنین حرارت زیر محفظه کاپوت در رانندگی با سرعت بالا یا در سربالایی‌ها به قدری افزایش خواهد یافت که ممکن است باعث آتش گرفتن نمد صداگیر، تغییر رنگ کاپوت و یا سوختگی سیم‌کشی‌ها و ادوات داخل کاپوت شود که عواقب آن بسیار خطرناک و هزینه‌بردار است.
نشانه‌ها و علائم آسیب دیدن واشر منیفولد هوا
نشت هوا در منیفولد باعث می شود که این بخش از خودرو نتواند عملکرد مناسب و کاملی داشته باشد. توجه داشته باشید که در هنگام نصب منیفولد بر روی خودرو آب بندی آن بسیار مهم است. در واقع باید محل اتصال منیفولد با سر سیلندر توسط واشر کاملا آب بندی شود تا جلوی هر گونه نشت هوا گرفته شود. گرچه نشت هوا در منیفولد شایع نیست، اما غیر ممکن هم نیست.
به عنوان یکی از علائم خرابی منیفولد یا نشت هوا در منیفولد باید بدانید که چنانچه متوجه شوید در هر باری که روی پدال گاز فشار می آورید، ماشین به آرامی جواب می دهد، احتمالا منیفولد دچار نشت هوا شده است. در واقع در این حالت ماشین گاز نمی خورد. برای تشخیص اینکه گاز نخوردن خودرو به دلیل نشت هوا در منیفولد است، باید به صدای خودرو در زمان کار کردن درجا گوش بدهید. توجه داشته باشید که از دیگر علائم خرابی منیفولد شنیده شدن صداهایی مانند زوزه کشیدن، سوت زدن یا مکش هوا است. همچنین سخت کار کردن خودرو در حالت درجا یا دیر خاموش شدن پس از بسته شدن سوئیچ نیز می تواند از علائم خرابی منیفولد باشد.
کاهش قدرت پیشرانه و سرعت‌گیری؛ افزایش مصرف سوخت
یکی از اولین و شایع‌ترین نشانه‌های خرابی واشر منیفولد هوا کاهش کارایی و عملکرد پیشرانه است. با افزایش عمر خودرو واشر منیفولد هوا به مرور شروع به پوسیده شدن می‌کند. بروز نشتی هوا در این بخش فشار داخلی موتور را به هم زده و به وضوح روی کارایی پیشرانه تأثیر منفی می‌گذارد. بروز نشتی هوا سبب می‌شود نسبت ترکیب هوا و سوخت به هم بخورد و به این ترتیب پیشرانه با کاهش قدرت، افزایش مصرف سوخت و حتی خاموش شدن مواجه می‌شود.
نشتی مایع خنک‌کننده
یکی دیگر از نشانه‌های واشر منیفولد هوای آسیب دیده، نشتی مایع خنک‌کننده (آب رادیاتور) است. در برخی خودروها واشر منیفولد هوا مایع خنک‌کننده را نیز آب‌بندی می‌کند. این نشتی را در صورت استشمام بوی آب رادیاتور یا رویت کردن بخار از سمت محفظه‌ی پیشرانه می‌توان بررسی کرد. برای بررسی کامل‌تر، باید زیر خودرو را در محل پارک شده بررسی کرد. نشتی آب رادیاتور یک مسئله‌ی جدی است و در صورت مشاهده باید فورا نسبت به رفع آن اقدام کرد تا مشکلات بزرگ‌تر و پر هزینه‌تر ظاهر نشود.
افزایش دمای پیشرانه
افزایش دمای پیشرانه یکی دیگر از علائم خرابی واشر منیفولد هوا است. نشتی مایع خنک‌کننده در این بخش و کاهش سطح مایع درون رادیاتور در نهایت می‌تواند باعث افزایش دمای پیشرانه شود. گاهی نشتی مایع به سمت داخل منیفولد است؛ بنابراین در صورت کاهش سطح مایع خنک‌کننده یا افزایش دمای پیشرانه، باید به متخصص مراجعه کرد.
به خاطر بسپرید که هر بار که یکی از آن احتراقهای کوچک در داخل سیلندر ماشین شما اتفاق می افتد، میل لنگ را به حرکت در می آورد؛ بنابراین اگر هوا و بنزین کافی برای فرایند احتراق وجود نداشته باشد، احتراق ها ضعیف تر خواهند شد و موتور شما باید سخت تر کار کند. در نتیجه اگر متوجه شوید که ماشین شما هر بار که روی پدال گاز فشار می آورید، به آرامی جواب می دهد، نشت در منیفولد ورودی می تواند منشا این اتفاق باشد.
