تعویض دنده ماشین حین رانندگی (از صفر تا صد)
اگر هنوز در ابتدای راه آموزش رانندگی خودرو هستید، ممکن است با فلسفه تعویض دنده، زمان تعویض و سرعت دور موتور و ... به خوبی آشنا نشده باشید. خصوصا این که باید با خودروی دنده دستی نیز رانندگی را آموزش ببینید و امتحان دهید. پس بد نیست با این مقاله همراه شوید تا با دلایل تعویض دنده، زمان تعویض دنده و بهترین دنده متناسب با سرعت و شیب جاده آشنا شوید. با ما همراه باشید.
چگونه تشخیص دهیم که الان باید دنده را عوض کنیم ؟
هر دنده ای دامنه حرکت و سرعت موثری دارد که به دامنه دور موتور آن اتومبیل بستگی دارد بنابراین زمان تعویض دنده در ماشین های مختلف متفاوت است و راننده خود باید تشخیص بدهد کی دنده ماشین خود را عوض کند . همچنین زمان تعویض دنده در مسیرهای مختلف مانند مسیرهای صاف و سربالایی و سر پایینی ها متفاوت است . اگر تا به حال سوار دوچرخه دنده ای شده باشید می دانید که اگر زنجیر چرخ را در خورشیدی بزرگ چرخ عقب قرار داده باشید رکاب زدن دوچرخه آسان تر می شود اما دوچرخه سرعت زیادی نمی گیرد و ثابت می ماند هر چه قدر هم که تند رکاب بزنید رکاب زیر پایتان هرز می چرخد و شل می شود .
این مثال مانند دنده یک خودرو است ، هنگامی که با دنده یک خودرو حرکت می کنید و گاز میدهید شتاب شما تا حدی زیاد می شود اما سپس ثابت باقی می ماند و گاز دادن زیاد سبب می شود تنها دور موتور بالا رود و زوزه بکشد . این کار به موتور و گیربکس آسیب می زند . این رویه در دنده های دیگر خودرو نیز به همین شکل است. برای اینکه بخواهیم عمر قطعات موتور و گیربکس را بالا ببریم و بهترین مصرف سوخت را داشته باشیم باید زمان تعویض دنده ها را نسبت به سرعت خودرو بدانیم . زمان تعویض دنده ها نسبت به سرعت خودرو اینگونه است:
- از 0تا 25کیلومتر در ساعت دنده 1
- از 25 کیلومتر تا50کیلومتر در ساعت دنده 2
- از 50 کیلومتر تا 75کیلومتر در ساعت دنده 3
- از 75 کیلومتر تا105 کیلومتر در ساعت دنده 4
- از 105 کیلومتر به بالا دنده 5
تعویض دنده و سبک کردن دنده
تعویض دنده برای سبک سازی آن مثلا از دنده یک به دنده 2, راحت تر و کم دغدغه تر از سنگین کردن است و تنها کافی است با بازی کردن با پدال گاز دور موتور را برای دنده بعدی آماده کنید و دنده ها را در حداکثر دامنه نیرویی خود تعویض کنید.
تعویض دنده و سنگین کردن دنده
در دو شرایط می توان دنده را سنگین کرد که عبارت است از :
1. هنگامی که ماشین با دور موتوری کمتر از بازه اعمال نیرو مورد نیاز در حال حرکت باشد
در این مورد اینگونه دنده را سنگین می کنید . اگر با دنده 3 در حال حرکت هستید پا را روی کلاچ بگذارید و دنده را از 3 به 2 بیاورید سپس پا را روی پدال گاز فشار دهید و دور موتور را تنظیم کنید و حالا پایتان را از روی کلاچ بردارید.
2. هنگامی که سرعتتان زیاد است و به پیچ نزدیک می شوید برای عبور از پیچ باید دنده را سنگین کنید
اگر با سرعت نزدیک پیچ می شوید و خودرویتان بر روی دنده 3 است به ترمز گیری اقدام کنید و دنده را از 3 به دنده 2 تغییر دهید و پا را از روی کلاچ آرام بر دارید . هنگامی که شما ترمز می کنید، وزن بیش از پیش به جلو منتقل شده و وارد پیچ می شوید.
انتخاب سرعت مناسب برای تعویض دنده
هنگامی که با خودرو در حال حرکتیم و دور موتور به 3000 دور در دقیقه می رسد و صدای موتور هم بالاتر می رود باید دنده را عوض کنیم و یک دنده بالاتر رویم . برای کم کردن دنده می توانید از کیلومتر شمار استفاده کنید. توجه کنید هنگامی که با دنده 3 و سرعت 70 کیلومتر در حال حرکت هستید با ترمز کردن سرعت شما به 50 کیلومتر می رسد نیازی به جابجایی دنده و کم کردن آن ندارید زیرا ابتدای دنده 3 از 50کیلومتر است.
اگر با دنده 3 حرکت می کردید و ناگهان ترمز نمودید اگر سرعت شما به 35 کیلومتر رسید باید دنده را عوض کنید و از 3 به 2 بیاورید . در این مواقع دنده سخت جا خواهدخورد و گیر بکس صدا خواهد داد زیرا سرعت به ابتدای سرعت دنده 2 که 25 کیلومتر است نرسیده بنابراین باید همزمان با دنده کم کردن تک گاز بدهیم تا دور موتور با سرعت ماشین برابر شود و دنده راحت ترجا بخورد.
چه زمانی از دنده سنگین استفاده کنیم؟
به دنده های یک به دو خودروهای سواری به دلیل اینکه از نیروی بسیار بالایی برخوردار هستند ، دنده های قدرتی و یا سنگین گفته می شود و هر جا که برای حرکت خودرو به قدرت زیاد نیاز باشد از آنها استفاده می شود مانند:
• سربالایی های تند
• در سرازیری های تند
• جهت کاهش استفاده از ترمز و کنترل بهتر فرمان و کنترل سرعت
مهم ترین نکات مربوط به تنظیمات دنده
قبل از تعویض دنده نکات زیر را به خاطر بسپارید
• دنده‌ها را باید به ترتیب عوض کنید. به این صورت که پدال کلاچ را تا انتها فشار دهید و پس از آن دنده را تغییر دهید. سپس در حالی که پای خود را به آرامی از کلاچ بر می‌دارید کمی نیش گاز دهید.
• سعی کنید بین دو پدال گاز و کلاچ تعادل برقرار کنید. آنها رفتاری مشابه با الا کلنگ دارند. وقتی که یکی بالا می‌آورید دیگری را پایین ببرید.
• استفاده از کلاچ و گاز به صورت همزمان پس از مدتی چرخ دنده‌ها را صاف می‌کند. به هر حال، وقتی تسلط کافی به گاز و کلاچ پیدا کنید به صورت ناخودآگاه این تعادل را برقرار می‌کنید.
• برای سرعت‌های بالاتر دنده را بالاتر ببرید. هر اتومبیل برای هر دنده، محدوده سرعت مشخصی دارد. بعضی‌ها پیشنهاد می‌دهند که دنده‌ی خود را با توجه به عدد دور موتور تغییر دهید.
• به صدای موتور خودروی خود گوش دهید تا چنان چه نیاز به تغییری بود آن را اعمال کنید
