استفاده از کارت سوخت جایگاه‌داران پولی می‌شود؟

سرانجام از ۲۲ مرداد سال جاری استفاده از کارت سوخت شخصی در جایگاه‌های سوخت امکان‌پذیر شد. با این حال در این مدت بسیاری از شهروندان استفاده از کارت‌های جایگاه‌داران را ترجیح می‌دهند و حتی ایجاد محدودیت در سوخت‌گیری از این کارت‌ها تاثیر چندانی بر تصمیم صاحبان خودرو نداشته است.

سرانجام از ۲۲ مرداد سال جاری استفاده از کارت سوخت شخصی در جایگاه‌های سوخت امکان‌پذیر شد. با این حال در این مدت بسیاری از شهروندان استفاده از کارت‌های جایگاه‌داران را ترجیح می‌دهند و حتی ایجاد محدودیت در سوخت‌گیری از این کارت‌ها تاثیر چندانی بر تصمیم صاحبان خودرو نداشته است.

چنان‌که به گفته نایب رئیس و عضو هیات مدیره اتحادیه جایگاه‌داران سوخت تنها پنج درصد طی این مدت به استفاده از کارت سوخت شخصی بها داده‌اند. به همین سبب ولی عطاپور اعتقاد دارد که شاید بتوان برای استفاده از کارت سوخت جایگاه‌داران مبلغی را در نظر گرفت که در این صورت این طرح به درستی اجرایی می‌شود و اکثریت مردم به استفاده از کارت سوخت شخصی احترام می‌گذارند.

الزام‌آورشدن استفاده از کارت سوخت شخصی بار دیگر به بحث سهمیه‌بندی بنزین دامن زده است. چنان‌که برخی با تمثیل ایران به کشورهایی نظیر ترکیه که جمعیتی برابر با ایران دارند انگشت اتهامشان را به سمت مردم نشانه می‌گیرند و شهروندان را مقصر اصلی اسراف سوخت قلمداد می‌کنند.

در همین زمینه مدیرعامل شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت گفت: در کشور‌های همسایه همچون ترکیه با همین تعداد خودرو و جمعیتی مشابه ما تقریبا روزی ۱۵ میلیون لیتر بنزین مصرف می‌شود، اما این رقم در کشور ما نزدیک به ۱۰۰ میلیون لیتر است. محسن دلاویز شدت مصرف انرژی را در کشور سه برابر متوسط جهانی و پنج برابر کشور‌های پیشرفته و صنعتی جهان دانست و افزود: بهینه‌سازی مصرف سوخت کار یک شرکت و یا یک وزارتخانه نیست و آحاد مردم ایران باید در آن حضور داشته باشند.

او با بیان اینکه مردم در این زمینه می‌توانند با رعایت استاندارد‌های بسیار کوچک صرفه‌جویی‌های بزرگی را رقم بزنند، تشریح کرد: وفور نعمت هرگز مجوزی برای مصرف بی‌رویه نیست و ما باید فرهنگ‌سازی در زمینه مصرف بهینه را از گروه‌های پایه در دبستان‌ها و مهدکودک‌ها آغاز کنیم و رسانه ملی به دلیل ظرفیت بسیار بالایی که دارد می‌تواند در این زمینه در کنار ما و یار ما باشد. اما این گروه از مسئولان گویا در صحبت‌های خود فراموش می‌کنند به خودروهایی که مورد استفاده مردم همین کشورهای همسایه قرار دارد اشاره کنند. برای پی بردن به این موضوع نیاز به کار تحقیقاتی سنگین نیست، اگر نگاهی به عکس‌هایی که از خیابان‌های ترکیه منتشر می‌شود داشته باشیم متوجه می‌شویم که بزرگ‌ترین شرکت‌های خودروسازی جهان در این کشور نمایندگی دارند، اما نهایت دستاورد صنعت خودروسازی ایران تلفیق پراید و تیبا و یا مشارکت به همین خودروسازان ترک است.

متاسفانه در ایران خودروهایی همچنان تولید می‌شوند که در برخی از کشورهای همسایه به‌عنوان دکور کافه‌ها و رستوران‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد یا در نمایشگاه خودروهای قدیمی مردم آن را به چشم می‌بینند. همچنین بد نیست این مسئولان در صحبت‌های خود به معماری شهری، توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی و تراکم‌فروشی‌ها در ایران اشاره کنند و آن را در ترازوی مقایسه به همین ترکیه قرار دهند، آنگاه از ضرروت‌های فرهنگ‌سازی سخن بگویند. قطعا فرهنگ‌سازی و اصلاح الگوی مصرف اقداماتی هستند که باید در دستور کار قرار بگیرند، اما تا زمانی که مردم به خودروهای کم‌مصرف و گزینه جایگزین مناسبی دسترسی نداشته باشند، نمی‌توان از آنها انتظار داشت که بی‌مصرفی را جایگزین بدمصرفی کنند.

جمع‌آوری کارت‌های جایگاه‌داران؛ اقدامی مناسب

استفاده از کارت سوخت شخصی یکی از اقداماتی است که به هر حال می‌تواند میزان مصرف هر شخص را مشخص سازد و به‌عنوان مانعی بر سر راه قاچاق سوخت نقش‌آفرینی کند. اما تا زمانی که جایگاه‌داران سوخت کارت خود را در اختیار شهروندان قرار می‌دهند، بالطبع برای مردم استفاده از کارت سوخت شخصی اهمیت چندانی ندارد.

حتی اگر عرضه سوخت از طریق کارت‌های جایگاه به ۳۰ یا ۱۵ لیتر در هر بار سوخت‌گیری محدود شود، افراد برای رفع نیاز خود در روز دو یا چند بار اقدام به سوخت‌گیری می‌کنند و بدین شکل قوانین را دور می‌زنند. درنتیجه در چنین شرایطی انتظار می‌رود رفته‌رفته کارت‌های سوخت جایگاه‌داران جمع‌آوری شود، اما به‌تازگی نایب رئیس اتحادیه جایگاه‌داران سوخت دریافت پول را راهکاری مناسب برای کاهش استفاده از این کارت‌ها اعلام کرده که شائبه پولی‌شدن کارت‌های سوخت جایگاه را به همراه داشته است.